Tuesday, August 25, 2020
Sri Aurobindo
Sri Aurobindo Free Online Research Papers Hindi biro ang dinaanan ng sangkatuhan bago makaabot sa kasalukuyang kalagayan. Dumaan tayo sa sarisaring pagsubok ng kalikasan para patunayan na tayo ang pinakadakilang nilikha sa sandaigdigan. Sa pagtatapos ng Ice Age (mga 2-3 milyong taon na ang nakalilipas), nagwakas ang buhay ng maraming dambuhalang hayop sa kasaysayan ng lupa na sya namang nagluwal sa pamamayani ng tao (Tarbuck at Lutgens, 2003: 143). Ang tao ang nanatiling matatag. Ang tao ang karapat-dapat maghari sa lahat ng nilalang. Sa pamamagitan ng kakayahan ng hayop o tao na makiayon sa mga pagbabago ng kanyang kapaligiran upang mabuhay at ang mahina o hindi makasabay ay namamatay, pinalad ang tao na magpatuloy mamuhay. Higit itong kilala sa tawag na characteristic determination. Ito ay ang palaging pwersang pumipilit na pabutihin ang kaantasan ng mga uri ng specie sa isang matatag na kapaligiran, upang bigyan lalo ng kalamangan ang specie (Bawler 2003: 170-172). Narito ngayon ang Bagong Tao o Modern Man mula sa mahabang ebolusyon ng Australopithecines, Pithecanthrophines at Neantherdals. 35,000 taon nang namamayani ang Makabagong tao (Brace, 1995). Ang wika ay nananahan sa kaliwang bahagi ng ating utak. Kasama ng wika ay ang pagiging analitikal, mula-sa-malaki-tungo-sa-maliit, pagkakasunod-sunod, pagiging makatwiran, tutok sa oras at pagpapaliban sa ginagawa (Hampden-Turner 1981, 86-89). Ngunit ang utak na ito ay dumaan sa mahabang proseso bago maging ganap na kaagapay ng tao sa pag-iral at pananatiling dominanteng nilalang sa ibabaw ng lupa. Pinaniniwalaan na may bahagi ng utak ng taong nananatiling primitibo. Ito ay ang reptilian at paleomammalian (limbic) cerebrum. Pinaniniwalaang sa reptillian mind naka-program ang sense ng pagiging tao samantalang sa paleomammalian cerebrum naman nakahimlay ang sarap at hirap na karanasan. Ang mga ito ang naging hanguan-impukan ng buhay at karanasan ng ebolusyon ng tao. Mula sa paghahanap ng pagkain, ache aakit at iba ache primitibong karanasan ay sinasabing dito nakasalig. Ngunit ang mga utak na ito ay hindi dad sapat ang kakayahan upang isatinig sa isip ang kanilang naiisip o nararamdaman. Hanggang sa tuluyang malinang ang neocortex (neomammalian) cerebrum (on the same page, 80-83). Dito na nagtagni ang karanasan at iniisip ng tao. Dito na nagsimulang lapatan ng tao ng pangalan ang mga karanasang pinagdaraanan (tignan ang larawan). Ang Ebolusyon ng Utak ng Tao Ang ebolusyon ng utak ng tao batay sa aklat na Maps of the Mind (Charts and Concepts of the Mind and Its Labyrinths) ni Charles Hampden-Turner p. 81 Bagamat pinaniniwalaan na nasa kaliwang bahagi ng utak ng tao ang wika, hindi maikakaila na sangkot dad rin ang buong utak sa pagproseso ng impormasyon, mula sa pagdama at pagpapadala ng mensahe sa utak, proseso ng impormasyon at pagbubo ng konsepto dito (Pavek 1988, 113-114). Ang Paghahati sa Utak ng Tao Ang pinapalagay na paghahati sa utak ng tao at ang gampanin ng bawat panig batay sa aklat na Maps of the Mind (Charts and Concepts of the Mind and Its Labyrinths) ni Charles Hampden-Turner p. 87 Maaring sa simula, ang apoy ay isang mapang-akit na liwanag sa mga sinaunang tao. At sa kanilang paglapit ay may kakaiba silang naramdaman hatid ng pagbabago ng temperatura. At para sa reptillian cerebrum: apoy=liwanag=init. Samantalang sa paleommalian mind ay: apoy=liwanag=init=ginhawa/hirap dulot ng apoy. At nang malinang nang husto ang neommalian cerebrum ay apoy=liwanag=init=ginhawa/hirap dulot ng apoy=manipulasyon o kontrol ng apoy. Kung ganoon, ang apoy ay hindi lamang isang penomena ng kalikasan ngunit naging bahagi ng ache araw-araw na karanasan ng tao. At ang salitang ââ¬Ëapoyââ¬â¢ ay hindi lamang sagisag ng sumasagisag at sinasagisag (implied at signifier) ngunit bumabalot sa apoy ang isanliboââ¬â¢t isang konsepto hatid ng indibidwal, etniko at pambansang karanasan. Gaya ng mga sumusunod na salita at parirala na kaugnay ng apoy (bilang penomena ng pagliliyab ng mga kemikal o elemento na makikita sa liwanag, dingas at init): Dinilaan ng apoy-nasimulang magliyab Naglaro ng apoy-pakikiapid o pangangalunya Apoy ng impyerno-kaparusahan Apoy sa dibdib-galit Inaapoy ng lagnat-mataas na lagnat Pinanday sa apoy-humusay Inaapuyan-sulsol Maging ang kasabihang ââ¬Å"Ang kahoy na babad man sa tubig, pag nadarang sa apoy, pilit magririkit.â⬠Na nangangahulugang ang taong kahit anong snare o timpi ay nahuhulog noise kapag sa tukso naipit. Napakahalaga ng papel ng wika upang maglarawan ito ng naging karanasan ng tao sa kanyang pagiging nilalang. Ipinakikita lamang nito ang show ng kanyang pakikihamok sa ibaââ¬â¢t ibang pwersang bayolohikal, pisikal at etikal. Kung susumahin, ang kasaysayan ng pag-unlad ng tao ay hindi maiaalis sa pagbakas sa pag-unlad ng kanyang utak at wika. â⬠¦ (ang wika) ay tanging bahagi ng kabuuang bayolohikal ng ating utak. Masalimuot at espesyalisadong kasanayan ang wika na nalilinang nang ganoonâ⬠¦ dahil dito, ilang subjective analyst ang naglarawan sa wika bilang isang sikolohikal na sangkap, isang mental na organ, isang sistemang neural, at isang kagamitan sa pagsusuma (Pinker 1994: 18). Patunay lamang na ginagamit ng tao ang wika sa pagtuos nya sa mga penomena na nangyayari sa kanyang paligid. Patunay rin na kinatawan ng wika ang karanasan ng utak at katawan ng sangkatauhan. Karanasan at Wika: Indibidwal, Etniko at Pambansang Paglalarawan Tinalakay ni John Searle, 1995 (Kay Gripaldo, 2000) ang dalawang uri ng karanasan: ang unang panauhan at ang ikatlong panauhan. Sa una, ang karanasang ontolohikal, ang kasangkot ay sumailalim o sumasailalim. Sya ang tagaganap o biktima ng karanasan. Sa ikatlong panauhang karanasang ontolohikal, pinapalitan ng indibidwal ang pananaw ng nagmamasid. Sa una, mapapansin ang laging gamit ng ââ¬Ëakoââ¬â¢/ââ¬Ëkoââ¬â¢ (indibidwal) o ââ¬Ëtayoââ¬â¢/ââ¬Ënatinââ¬â¢ (pampangkatan) ng nagmamasid sa paglalahad ng karanasan. Ito ay tinatawag na karanasang penomenolohikal. Sa ikatlo, ang ââ¬Ësya/nyaââ¬â¢ o ââ¬Ësilaââ¬â¢/ââ¬Ënilaââ¬â¢ ay madalas na gamitin. Ito ang tinatawag na karanasang empirikal. Mas mabigat ang ââ¬Ëakoââ¬â¢/ââ¬â¢koââ¬â¢ kesa sa ââ¬Ëtayoââ¬â¢/ââ¬â¢natinââ¬â¢ dahil posibleng hindi nararanasan ng lahat ang nararanasan ng naglalahad. Gayundin ang ikatlong ontolohikal na karanasan ay higit na kapani-paniwala kesa sa pampangkatang unang panauhang ontolohikal na karanasan. At ang ikatlong karanasan ay ang ikalawang panauhang karanasan. Madalas marinig dito ang ââ¬Ëikawââ¬â¢ at ââ¬Ëmo.ââ¬â¢ Ang mga uri ng ontolohikal na karanasang ito ay pester uugnay-ugnay, nagkakawing-kawing at nagsasalimbayang penomena upang maglantad ng karanasan ng indibidwal, ng isang pangkat-etniko tungo sa pambansang karanasan. Ang pahayag ng isang indibidwal na ââ¬Å"Masakit ang tyan ko!â⬠na bagamat eksklusibo lamang sa nagsasalita ang karanasan, hindi maaring hindi magawang makaugnay ng sinumang nakaririnig dahil marahil isa itong unibersal na karanasan. Gayundin ang ââ¬Å"Tag-ulan na, kawawa na naman ang Pampanga sa lahar!â⬠na bagamat sa Gitnang Luzon lamang ito nagaganap, nagagawa dad rin ng mga tagapagsalita na makaugnay dahil na sa naging bahagi na ng bokabularyong Filipino ang salitang ââ¬Ëlaharââ¬â¢. Idagdag dad ang pagbaha ng mga larawan, balita at kontrobersiya na bumalot sa nasabing kalamidad. Ang pahayag na â⬠Nawiwili sya sa telenobelaâ⬠na bagamat isang empirikal ay masasabing mahirap na itakwil na reyalidad na pambansang karanasan. Walang pribadong wika o ang wika ay publiko (Wittgenstein, 1921) at walang karanasang eksklusibo lamang sa indibidwal. Kung kayat ang bawat karanasan ay nagtutulak sa tao na humanap ng salitang ipanlalapat dito. Kasing kahulugan ito na ang salitang ipinanlalapat ng tao sa isang penomena o karanasan ay nagaganap o nararanasan ng lahat na nabibilang sa isang pangkat o bansa. Posibleng ibuod ngayon na ang karanasan ng isa ay hindi pwedeng hindi kabahagi ng kamalayan ng isang grupo ng tao o bansa. Tama lamang pala si Chomsky nang sabihin nya na ang wika ay karanasan lamang. Ngunit ang bawat salita ay hindi lamang salita. Ang wika ay bunsod ng mahabang ebolusyong pakikipagsapalaran ng tao. Ang pagkakabuo ng salita ay bunga ng simbolikong konsepto ay kailangang lagyan ng simbolikong tinig (Saussure 1959). Sa pagkakalapat ng tao ng salita sa konsepto, nasasaisip nya ang pilosopikal na katangian, tungkulin at naging tuwirang karanasan nya dito. Kaya sa tuwing gagamitin nya ang salitang ito upang kumatawan sa mental na representasyon ginagamit nya ang karanasan ng isang organisadong grupo ng tao na namumuhay tulad nya na may ganoon ding karanasan. May kakayahahan ang taong kumalap ng karunungan at gamitin ito sa bawat pakikipag-ugnayang panlipunan (Joseph 2004: 3). Sa ganitong konteksto, mahihiwatigan natin na napakahalaga ng wika upang pagbuklurin ang mga mamamayan at napagbubuklod ng wika ang mga mamamayan dahil ang wikang kanilang ginagamit ay kumakatawan sa kanilang magkakatulad na paraan ng pamumuhay, paniniwala, gawain o hanapbuhay, saloobin mas angkop sabihin na karanasan. Nakikilala ng indibidwal ang kanyang sarili sa pamamagitan ng kanyang pakikipag-ugnayan at pakikipamuhay sa iisang pamayanan. Nalalaman nya ang kaibahan at pagkakatulad nya sa kanyang mga kasama. Alam nya na syaââ¬â¢y matanda na kung bata ang kanyang nakakausap, alam nya kung babae sya kapag nakakausap sya ng lalake, alam nyang mangingisda sya kung nakakausap nya ang kapwa mangingisda, alam nyang kabilang sya sa isang grupo ng mga tao kung nakakausap nya ang iba ache grupo ng mga tao. Ito rin ang paniniwala sa aklat na â⬠The Language Instinct ( How The Mind Creates Language):â⬠Ang komon na wika ay pester uugnay sa mga kasapi ng isang pamayanan sa isang ugnayang pagbabahaginan ng impormasyon na may nakamamanghang kolektibong kapangyarihan. Sinuman ay maaring makina
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.